SVETIĆEVO – SPOMENIK OSNIVAČIMA SELA

U naselju Svetićevo, u opštini Bačka Topola, ZAVRŠEN spomenik osnivačima sela. Momčilo Stojsavljević, Petar Tadić, Milorad Stojsavljević i Velimir Zagorac su, kao predstavnici potomaka osnivača sela, iz Otišića i Koljana, mesta odakle su njihovi preci došli i nastanili Svetićevo, nedavno, položili kamenje koje je donešeno iz manastira iz Dalmacije u temelje spomenika.Do 1935. godine naselje nosi ime Svetićevo Selo, a kasnije samo Svetićevo.

Veliku zahvalnost, meštani Svetićeva, su uputili predsedniku Skupštine opštine Bačka Topola, Saši Srdiću kao i Pokrajinskom zavodu za zaštitu spomenika kulture, bez kojih ova inicijativa ne bi mogla da bude realizovana.

Ideja za podizanje spomenika postoji već tri decenije. Danas je ostvarena. Pre tri godine počeli smo da rušimo prepreke za izgradnju dostojnog belega koji će nas podsećati na naše pretke. Važnost negovanja kolektivne kulture sećanja prepoznala je Vlada Autonomne pokrajine Vojvodine, pa je u potpunosti finansirati ovaj projekat. Na centralnom mestu spomen-područja nalazi se spomenik u obliku dalmatinskog gumna na kojem će biti uklesana imena i prezimena 36 osnivača naselja. U sklopu spomen-kompleksa predviđeno je i mesto za paljenje badnjaka i logorske vatre. Tamođe, obližnji Seoski (Sokolski) dom krasiće fotogalerija osnivača naselja i etno soba sa prigodnim predmetima materijalnog kulturnog nasleđa iz vrličkog zavičaja.

Evo malo istoriskih podataka –

Prvobitno je, 1923. godine, u naselje doseljeno 30 srpskih i crnogorskih porodica iz Like, Banije, Korduna i Crne Gore. Kasnije je u selo doseljena još jedna grupa, od dvadesetak dobrovoljačkih porodica iz Prvog svetskog rata, takođe iz istih krajeva. Posle doseljavanja kolonista kuće su planski podizane sa ciljem okupljanja salaša i stvaranja naselja zbijenog tipa. Narodno ime za naselje posle osnivanja bilo je Kolonija.

Do 1935. godine naselje nosi ime Svetićevo Selo, a kasnije samo Svetićevo. Ono danas obuhbvata i deo nekadašnjeg naselja Mala Pešta. Morfološke karakteristike su najuočljivije osobine naselja. One zapravo predstavljaju izgled naselja. Zanimljivo je da se u selu nalazi veliki broj novih spratnih kuća koje su nedovršene i neuseljene. Ove kuće su građene osamdesetih godina. Njihovi vlasnici su poreklom iz Svetićeva, a gradili su kuće planirajući da se vrate u selo, koje je u to vreme još uvek imalo perspektivu. Usled krize koja je nastupila devedesetih godina ove kuće su ostale nedovršene, a njihovi vlasnici se nikad nisu vratili u selo. Sudbina ovih kuća, kao i celog naselja je neizvesna i ostaće da čekaju neka bolja vremena, a do tada će prepuštene zubu vremena nastaviti da propadaju.

. Pre tačno jednog veka, dalmatinski preci iz Vrličke krajine – Otišića i Koljana iz porodica Bogovac, Bodrožić, Bokun, Garić, Zagorac, Jerkan, Kalinić, Katić, Marjanović, Marčetić, Nenadić, Popović, Stojsavljević, Stričević, Tadić i Todorović su prvi put stupili na plodnu bačku zemlju. Izmučeni glađu koja je nekoliko godina posle Velikog rata harala dalmatinskim krajevima, verovali su u novi život na panonskoj ravnici. Jedan deo činili su Pupinovi dobrovoljci iz Amerike, a drugi deo regrutovan je iz ruskog zarobljeništva, pa su zajedno učestvovali u borbama na Solunskom frontu. Za ratne zasluge dobili su zemlju od kralja Aleksandra Karađorđevića. Prva kuća u selu je sagrađena početkom 1930-ih godina, a školu su dobili koju godinu ranije. Osnivači su za slavu sela i sveca zaštitnika odabrali Svetog Đorđa.